10 χρόνια, Αθήνα στο ποδήλατο

• Γράφει ο Σπαστός Πεταλάκης

Θυμάμαι, σκέφτομαι, χαμογελώ... Σε λίγες μερές, με το τέλος του 2010, κλείνω σχεδόν μια δεκαετία σε αυτήν την πόλη που λέγεται Αθήνα, όταν η ζωή έριξε το ζάρι και με έφερε εδώ από το εξωτερικό. Κάθε μετακόμιση κουβαλά μαζί της αναμνήσεις, συνήθειες, κουτιά, πράγματα, ακόμα και μικρούς κόκκους σκόνης από εκεί που ξεκίνησες το μακρύ ταξίδι και την ελπίδα για κάτι καινούριο, για καινούριους ανθρώπους, για νέες προκλήσεις, για νέες εμπειρίες. Θυμάμαι σα χθες την προβλήτα στον Πειραιά, όταν ανάμεσα στα διάφορα αντικείμενα που κατέφθαναν, μάζεψα ένα βρώμικο, παλιό Raleigh ποδήλατο που μέχρι τότε ταξίδευε στους δρόμους του Λονδίνου και του Μάντσεστερ... Το φόρτωσα στο αυτοκίνητο και στην αρχή βολεύτηκε εκεί σε μια ακρούλα, μόνο του, στο μπαλκόνι του σπιτιού. Όπως πιστεύω πολλά από τα δικά σας ποδήλατα...

Ήρθε όμως μια μέρα, που αποφάσισε πως ήθελε να ταξιδέψει στους δρόμους της πόλης. Βαρέθηκε να κάθεται εκεί, χωρίς παρέα, χωρις να νιώθει το αστικό αέρα να του μαστιγώνει το τιμόνι. Με έπεισε πως και εδώ μπορεί να αποκτήσει και πάλι ζωή. Το πήρα στα χέρια μου και ξεκίνησα το πετάλι. Στην αρχή δειλά, δειλά στις γειτονιές της Νέας Σμύρνης, μέχρι το διπλανό περίπτερο, στις βόλτες στην πλατεία. Μετά μου ζήτησε να πάει μια βόλτα πιο κεντρικά. Ήθελε να γνωρίσει την Αθήνα, μια πόλη που, ναι, στην αρχή του φάνηκε εχθρική, αλλά σταδιακά την έμαθε, την αγάπησε για αυτό που είναι, ένας αστικός λαβύρινθος με τόσες κρυφές γωνιές, που διαφορετικά το ποδήλατο και ο αναβάτης του δεν θα ανακάλυπταν ποτέ.


Πήρε θάρρος, άρχισε πια να διασχίζει δρόμους και σοκάκια, να "τρώει" τα χιλιόμετρα εύκολα, να πηγαίνει σε μέρη όπως οι Αμπελόκηποι και η Κυψέλη, από την Καλλιθέα να φτάνει μέχρι το Ψυχικό. Ένας καινούριος κόσμος ανοίχτηκε στο Αγγλικό ποδήλατο και τελικά φαινόταν πως αυτή η σχέση είχε μέλλον και βάση. Στις διαδρομές της πόλης, γνώρισε τυχαία από ένα flyer που προσγειώθηκε ξαφνικά στην μπροστινή ρόδα κάπου εκεί το 2004, και μια ομάδα παιδιών που λέγονταν ΠΟΔΗΛΑΤισσΕΣ. Ένιωσε πολύ μεγάλη χαρά, γιατί κατάλαβε τότε ότι δεν ήταν μοναχό του, αλλά πως υπήρχαν και άλλα ποδήλατα εκεί έξω, ίσως λίγα ακόμη τότε, αλλά αναζητούσαν παρέα, αναζητούσαν να βρουν λύσεις, είχαν μια συνέλευση, που προσπαθούσαν για τα αυτονόητα, που μάχονταν ήδη για μια πιο ανθρώπινη πόλη, μια πόλη που να σέβεται τον αδύναμο, τον πεζό, τον αναβάτη φίλο του! Μετά ήρθαν για το Αγγλικό ποδήλατο και άλλες μέρες μετακόμισης σε πιο κεντρικό μέρος, έγινε πια καθημερινό μέσο μετακίνησης και εργασίας, απέκτησε καινούριους φίλους, πάτησε νέες διαδρομές, κουβάλησε από ψώνια μέχρι και δεύτερο αναβάτη μια καλοκαιρινή νύχτα, κουβάλησε γέλια και στεναχώριες. Πήγε σε συνελεύσεις, σε συναντήσεις με πολιτικά κοιμισμένους ανθρώπους που προσπαθούσε να ξυπνήσει για την ανάγκη της χρήσης του ποδηλάτου, αντέδρασε, συζήτησε, φώναξε, πρότεινε, ονειρεύτηκε, σχεδίασε, πήγε σε ποδηλατοπορείες... Στην αρχή μόνο 100. Το αποκαλούσαν τρελό και αυτό και τον αναβάτη του. Μετά οι τρελοί έγιναν 200... 300... Κατέληξαν το 2010, αμέτρητοι...

Το Αγγλικό ποδήλατο, μεγάλωσε και ήταν ώρα να ξεκουραστεί. Έγινε σπαστό, έσπαγε και έμπαινε πια παντού, ακόμα και αν χρειάστηκε ακόμα και για αυτό να δώσει μάχες για την ταυτότητά του, ώστε να μπορεί να μπαίνει τελικά σε αυτό το ρημάδι που λέγεται Μετρό ή σ' ένα Λεωφορείο. Αλλά θλίβεται, γιατί τα μεγάλα αδέρφια του ακόμα αντιμετωπίζουν πρόβλημα ως επικίνδυνα αντικείμενα. Μετά ήρθε και η ιστορία, η ιδέα ενός blog, μια μικρή αναμέτρηση με τον κόσμο εκεί έξω, αράδιασμα λέξεων και εικόνων, έτσι όπως μόνο ένας ποδηλάτης μπορεί να δει μια πόλη. Ταξιδεύοντας λοιπόν με το βλέμμα ενός αναβάτη. Εμπειρίες, ακούσματα, προτάσεις, όλες οι αισθήσεις να πιάνουν την καθημερινή ζωή της Αθήνας και να προσπαθούν να την περάσουν στον άγνωστο εκεί έξω αναγνώστη. Με την ελπίδα να τον αγγίξει, να τον προβληματίσει.

Ταξίδεψε και μακριά σε βαλίτσες και cargo αεροπλάνων, σε τρένα και λεωφορεία στην Ελλάδα, σε πόλεις που επενδύουν πια σε αυτό και το αγκαλιάζουν με στοργή, όπως το Βερολίνο, το Παρίσι, το Λονδίνο... Γύρισε και πάλι πίσω και πείσμωσε ακόμα πιο πολύ και βάλθηκε και άλλο να παλεύει για αυτό που πιστεύει... Γιατί γύρω του πια έβλεπε κάθε μέρα, πως πολλά, ακόμα πιο πολλά ποδήλατα έβγαιναν στους δρόμους, έβλεπε πως ξαφνικά ένα κίνημα άρχισε να ωριμάζει, πως οι πρώτοι 100 σε μια απλή λίστα με emails, έγιναν 10.000, έγιναν αναβάτες στο κάτι διαφορετικό, στο κάτι που δίνει κουράγιο για μια ζωή λίγο διαφορετική... Και όλα αυτά σε μια πόλη που οι πολιτικοί ιθύνοντες εξακολουθούν να καταστούν εχθρική για όλα αυτά τα πετάλια που άρχισαν πια να κάνουν δυναμική εμφάνιση, να διεκδικούν όλο και πιο πολύ το δικαίωμα της συνύπαρξης τους με όλα τα τροχοφόρα. Ξεπήδησαν και άλλες ομάδες, βόλτες Παρασκευές βράδια και Critical Μάζες Ποδηλατών κάτι Δευτέρες, εκδηλώσεις, film festivals, ένας ολόκληρος καινούριος κόσμος εκεί έξω που απλά φωνάζει ότι είμαστε εδώ, είμαστε πολλοί και θα γινόμαστε ακόμα περισσότεροι.


Τι πιστεύει λοιπόν, αγαπητέ αστικέ "Athensville" το μικρό σπαστό ποδήλατο; Ότι σε αυτό το ville (πολιτεία) που ζούμε, αλλά και σε κάθε πολιτεία της Ελλάδας, το ποδήλατο αποτελεί μια λύση εξόδου από τη μιζέρια που μας έχει κατακλύσει. Πως μαζί με το Ποδήλατο και τις υποδομές του, έρχεται ένας καλύτερος αστικός πολιτισμός για τον πεζό, τους ΑΜΕΑ, την κοινωνία γενικότερα. Το ποδήλατο για εμάς τα "παιδιά" της κάθε ηλικίας αυτής της πόλης, είναι ισχυρή άποψη ζωής. Μια ενεργή στάση ζωής, μια ενέργεια για το περιβάλλον, όχι επειδή ξαφνικά έγινε trendy, αλλά επειδή είναι η ψυχή μας. Είναι μια επιλογή ενάντια στα καλούπια, στις λαμαρίνες των αυτοκινήτων που αποξενώνουν, μας έχουν κατακλύσει εμάς, τα πεζοδρόμια μας, τις πόρτες μας, τα καρότσια με τα παιδιά μας που ψάχνουν δρόμο να διαβούν, που αποκόπτουν γειτονιές και σκοτώνουν χιλιάδες κάθε χρόνο.

Στις δύσκολες εποχές που ζούμε, δεν υπάρχει καλύτερο μέσο από το ποδήλατο για να ενώσει χιλιόμετρα, αποστάσεις, ανθρώπους, ζωές. Μέχρι και έρωτες μου έχει φέρει αυτό το μικρό πραγματάκι, είτε θέλετε να το πιστέψετε, είτε όχι. Και υπέροχους ανθρώπους που χαίρεσαι να ζεις και να ανακαλύπτεις. Σε μια κοινωνία που ο αποκλεισμός, ο φόβος για τον άλλο, τον ξένο, αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο στον κοινωνικό ιστό, εμείς μεταξύ μας και με όλους εσάς, σας "χτυπάμε" τα μικρά μας κουδούνια και σας καλούμε να δοκιμάσετε κάτι διαφορετικό, κάτι που μας φέρνει αλληλέγγυους. Θέλετε απόδειξη; Φαίνεται στα πρόσωπα των ανθρώπων που κοιτάνε από τα μπαλκόνια και τα πεζοδρόμια στις βραδυνές βόλτες της Παρασκευής, το γέλιο των παιδιών στις ανοιχτές πόρτες του Βοτανικού, τα μάτια των ηλικιωμένων που σπινθηρίζουν στα καφενεία του Κολωνού, το γέλιο και το χειροκρότημα στις καφετέριες στο Γκάζι, στις έφηβες κοπέλες που κοιτάνε με νάζι από το παράθυρο ενός μαγαζιού, σε όλους αυτούς που λένε αυτό το τόσο όμορφο "Καλό Δρόμο"...


Καλό δρόμο λοιπόν να έχουμε...! Έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε και να παλέψουμε για να πείσουμε την πολιτεία, τις τοπικές αρχές να δώσουν τόπο στον άνθρωπο και όχι στο αυτοκίνητο, να εντάξουμε σωστές υποδομές στον πολεοδομικό σχεδιασμό αυτής της ταλαίπωρης πόλης. Το κλίμα πια έχει όμως αλλάξει, το νιώθω στον αέρα, στους ανθρώπους που μιλώ, γιατί απλά πια δεν πάει άλλο. Στέκομαι εδώ, μπροστά από αυτήν την οθόνη, αυτό το πληκτρολόγιο, γυρίζω το χρόνο δέκα χρόνια πίσω και νιώθω τόσο συγκινημένος που ένα μικρό Αγγλικό ποδήλατο μου έδειξε το δρόμο για μια άλλη ζωή, για σκοπούς σημαντικούς. Νιώθω συγκινημένος που πια δεν κάνω ποδήλατο μόνος μου, που μπορώ και χαιρετώ κάθε μέρα δεκάδες ποδηλάτες, που πια δεν προλαβαίνω το ενδιαφέρον του κόσμου, τις ερωτήσεις τους, που όλο και πιο πολλοί εκεί έξω το τολμάτε και προσπαθείτε. Που καταλαβαίνετε την ανάγκη για μια αλλαγή στη ζωή σας. Και στη πόλη σας. Γιατί το αξίζετε. Εσείς και τα παιδιά σας.

Ξυπνήστε λοιπόν και εσείς τα ποδήλατα σας που ακόμα μπορεί να "ξεκουράζονται" σε αποθήκες και μπαλκόνια. Δώστε τους, πάντα με προσοχή για εσάς και αυτά, μια ευκαιρία ακόμα. Ψάξτε, ενημερωθείτε, πάτε σε μια ποδηλατοβόλτα, το διαδίκτυο είναι γεμάτο πια πληροφορίες, σηκωθείτε, ζείστε, δείτε μια Αθήνα διαφορετική, μια πόλη άλλη. Πάτε μέχρι το περίπτερό σας. Και μετά στις πλατείες σας. Και μετά θα έρθουν και τα χιλιόμετρα στην πόλη σας...

Θα με θυμηθείτε πως το βλέμμα σας δε θα είναι πια το ίδιο, θα καταλάβετε αλλιώς τη ζωή. Αφεθείτε στο ταξίδι πάνω στις αθόρυβες ρόδες ενός ποδηλάτου, και αυτό θα σας ανταμείψει όπως δεν το φαντάζεστε. Η Αθήνα έχει ακόμα ευκαιρίες. Και το ποδήλατο είναι μια από αυτές. Ειλικρινά, ο "έρωτας" αυτός δεν έχει τέλος! Το ταξίδι συνεχίζεται...